Ontheffingen

De kranten en het nieuws stonden er vorige week weer bol van: politieagenten in het verkeer zijn een stelletje brokkenmakers. Er worden enorme bedragen aan schade gereden en er vallen gewonden en soms zelfs doden door het rijgedrag van agenten. De cijfers rijzen de pan uit! Tijd voor extra rijtraining.

Zoals altijd bij hedendaagse berichtgeving is het tijd voor enige nuance. De cijfers zijn gebaseerd op berichtgeving van de politie zelf. Die cijfers zijn op zijn minst twijfelachtig. Want ten eerste wordt lang niet elke aanrijding gemeld; agenten doen soms hun best om aanrijdinkjes met geringe schade niet te melden. Pak je en dienstauto en dan zit er ineens een dikke kras op. Aangezien er een man of dertig gebruik maken van die ene politieauto is het onmogelijk te achterhalen wie de schuldige is. Als ik voor elk mailtje, dat ik in de afgelopen jaren voorbij heb zien komen en die over een schade ging, een euro had gekregen, kon ik me op zijn minst een lekker weekendje weg veroorloven. En waarom het niet gemeld wordt? Ik zou het niet weten, want kosten worden vrijwel nooit doorberekend. Wel gebeurt het dat iemand, die vaak schade rijdt, een tijdje de toegang tot dat vervoermiddel ontzegd wordt. Of een extra rijtraining krijgt.

Verder worden alle ongelukken gemeld als niet meer dan dat: een ongeluk. En de nieuwsdiensten interpreteren dat als Enorme Aanrijdingen, met schade, letsel en paniek! Dat is natuurlijk helemaal niet waar, want daar zit óók een paaltje bij dat we even over het hoofd zagen, parkeerschades, maar inderdaad ook de ernstiger aanrijdingen.

Maar wat mág de politie nou precies wel en niet? Daarover bestaat nogal wat onduidelijkheid. Er circuleert een filmpje van de politieacademie, maar dat kon ik zo snel niet vinden. Tegenwoordig krijgen werkstudenten een uitgebreide rijtraining met een heuse rijsimulator, circuittraining op Lelystad en een rijopleiding op de weg, bestaande uit verschillende onderdelen. Toen ik bij de politie kwam bestond er een rijopleiding van vier dagen en een vijfde voor een rijtest. Daarin  leerde je wat harder rijden dan gebruikelijk, in diverse omgevingen. Er zou, eenmaal in het korps nog een vervolgopleiding volgen, maar die heb ik om duistere reden nooit gekregen.

Het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens uit 1990, onderdeel van de Wegenverkeerswet 1994, zegt hierover het volgende:

Artikel 29

• 1. Bestuurders van motorvoertuigen in gebruik bij politie en brandweer, motorvoertuigen in gebruik bij diensten voor spoedeisende medische hulpverlening, en motorvoertuigen van andere door Onze Minister aangewezen hulpverleningsdiensten voeren blauw zwaai-, flits- of knipperlicht en een tweetonige hoorn om kenbaar te maken dat zij een dringende taak vervullen.

 

Artikel 91

Bestuurders van een voorrangsvoertuig mogen afwijken van de voorschriften van dit besluit voor zover de uitoefening van hun taak dit vereist.

Dit betekent dat de politie niet altijd blauwe zwaailichten ( inmiddels is het allemaal ledverlichting, niet meer die ronddraaiende flitslampjes met een reflector) en sirenes hoeft te voeren om de verkeersregels te mogen negeren. Overigens is het wél zo, dat die twee altijd tegelijkertijd gevoerd moeten worden, wil de politie, of een andere hulpdienst, aanspraak maken op de titel ; voorrangsvoertuig'. Wel moet er sprake zijn van een dringende taak. Dit is ter beoordeling van de agent achter het stuur. Een aantal regels blijven altijd overeind staan. De politie mag zich niet zodanig gedragen dat gevaar of hinder voor andere weggebruikers ontstaat of kan ontstaan ( art 5 WVW) of dood of letsel in het verkeer veroorzaken ( art 6 WVW) . Daarnaast kent de politie sinds enige jaren de brancherichtlijn verkeer, waarin aanvullende regels gesteld staan over rijgedrag op de weg met ontheffingen. Dat is een beetje te technisch om daar hier dieper op in te gaan en mijns inziens trouwens een wassen neus, maar dat terzijde.

Ziet u dus een politieauto die uw pad kruist, tegemoet of achterop komt, hou dan wat extra rekening met plotselinge manoeuvres. Ga niet remmen als we met blauw-blauw achterop komen, maar stuur naar de berm, als de weg dat toelaat, zodat we over de middenstreep kunnen inhalen. Geef geen extra gas maar maak ruimte! U wilt toch ook, dat we op tijd zijn om de boef te pakken of om hulp te verlenen? Om dat te bereiken moeten we soms dingen doen die in uw ogen misschien asociaal overkomen, maar voor ons gewoon nodig zijn. We zijn er zeker niet op uit om u te hinderen of om een show weg te geven, maar het is echt noodzaak.