In burger...

Hert is eigenlijk zo spannend, dat ik niet begrijp waarom we het niet vaker doen: in burger opereren. Tegelijkertijd snap ik wáárom we het niet doen, want als je, zoals ik, ergens dertien jaar werkt, is je kop zo bekend en ben je zo gesnapt.

Door een goede tip, die we afgelopen vrijdagavond kregen over een mogelijke fietsendief, hebben mijn collega's en ik snel een plannetje gesmeed om trachten de dader aan te houden. Dat is helaas niet gelukt, maar we hebben wel een aantal hele interessante dingen gezien, die we anders misschien gemist hadden. Dan laat ik de verkeersovertredingen zoals fietsen zonder licht en rijden met brommers in het voetgangersgebied maar even buiten wege.  

Kort na het avondmaal hebben we ons omgekleed naar burger. Je kijkt dan naar je eigen kleren en denkt bij jezelf: waarom heb ik niet iets aangetrokken dat niet uitschreeuwt: hallo, hier loopt een politieman in burger! Het is een feit: zet tien politiemannen of vrouwen in burger bij elkaar en ze steken boven de massa uit als een priester op een orgie. Want waren politiemensen tien jaar geleden allemaal zonder uitzondering geleed in een broek-met-van-die-zakken-aan-de-zijkant en bergschoenen en een fleecejack, nu zijn ze gekleed in een worker met bruine hippe schoenen en een soft-shell jack en een petje. Op de politieacademie worden hele lezingen gehouden over wat zij noemen non-politioneel gedrag. Je zo onopvallend mogelijk kleden en gedragen. De kunst van een kroeg binnengaan waar een aantal criminelen zitten en niet meteen stuk zijn. En dat kan niet iedereen. Zeker ik niet. Ik schijn iets over me te hebben dat roept: politieman in burger! Iedereen wegwezen!

Aan de kapstok hangt een achtergelaten winterjas zonder rits, die niet zo opvalt als het helwitte ski-jack dat ik normaal draag. Mijn pistool zit in een rechercheholster waaruit je je wapen nooit snel genoeg kunt trekken in een noodsituatie. De zakken van de jas zitten volgepropt met een extra magazijn, pepperspray, handboeien en een klein zaklampje. De portofoon in een borstzak met een oortje en een kraagmicrofoontje. Als je daarin praat, lijkt het net alsof je jezelf de hele tijd in je nek loopt te krabben. Dat moet opvallen, maar iets anders hebben we niet. En dan het dorp in waar je al talloze malen in uniform hebt gelopen. En dat lijkt goed te gaan. Ook al ben jij de enige die zijn capuchon ophebt terwijl het niet regent.

Ik vind een plaatsje achter een deur die toegang geeft naar een achteringang van een restaurant en kan daarvandaan de plaats, waar de verkoop plaats gaat vinden goed in de gaten houden zonder zelf op te vallen. Zelfs mijn collega, die een aantal malen langsfietst, ziet me - tot mijn trots - niet staan. En we zien een aantal potentiele fietsendieven. We zien mannen, die we kennen van een schietpartij vorig jaar. We zien een jongere, ook al gespecialiseerd in fietsen- en bromfietsdiefstal, door het dorp struinen terwijl hij eigenlijk een straatverbod heeft. We zien mensen draaien om winkelpanden en denken aan een mogelijke op handen zijnde overval. En als we bijna zeker zijn van een drietal mannen als onze mogelijke daders, geven we die een staartje. We zien hoe ze drie kwartier - het is net aan 2 graden boven nul - staan te blauwbekken op een brug terwijl de derde doelloos rondjes loopt door het centrum. En net als we besluiten dat de verkoop niet meer doorgaat en we de mannen door een collega in uniform gecontroleerd willen hebben, breekt de hel los over de porto.

Brand in een woning in een dorpje even verderop. Daar zijn alle auto's druk met een woningoverval. Voor de burgers moet het echt heel raar uitgezien hebben: De pitauto rijdt het plein op en zet zijn blauwe lampen aan, precies ter hoogte van de twee mannen die we op de korrel hadden. Die schrikken zich een ongeluk. Twee mannen in donkere burgerkleren rennen op de politieauto af en duiken erin, waarna die met gierende banden wegrijdt. Iedereen in verwarring achterlatend.

De brand bleek geen brand te zijn en de twee mannen zijn naderhand door andere collega's gecontroleerd. Ze bleken al meer met fietsendiefstallen in verband te zijn gebracht, dus waarschijnlijk hadden we wel de goede onder observatie. Dat is een onderbuik gevoel dat veel politiemensen in de loop der tijd ontwikkelen.

Maar dat in burger weren: het is leuk, het is spannend, het is waardevol, maar lang niet iedereen kan het goed. Zeker ik niet. Dus ik ga voortaan maar weer in uniform.