Gestalkt

Het aantal programma's die op de één of andere manier over de Politie gaan, groeit. Zo was er de prima serie Luchtvaartpolitie op RTL4 waarvan ik me heb laten vertellen dat er een tweede seizoen in de maak is. Je hebt 112-weekend, een oude bekende die weer van stal is gehaald en waarin ik zelf al twee keer heb mogen figureren. Ook heeft iedere regionale zender zo zijn opsporingsprogramma's en da's allemaal prima. Maar met zonneschijn komt schaduw, en de schaduwzijde van deze programma's zijn degene die inspelen op de onderbuikgevoelens van de maatschappij. Of erger nog, de programma's die inspelen op de onwetendheid van mensen als het gaat om wetshandhaving. SBS6 heeft daar een aantal goede voorbeelden van. Zelfs John van den Heuvel, zelf ex-politieman en misdaadverslaggever heeft zich voor één van deze programma's laten strikken. Moet hij natuurlijk zelf weten en het zal geen nadelige gevolgen hebben voor zijn bankrekening, maar toch. Het meest schrijnende programma is 'Onopgeloste zaken' van Alberto Stegeman. Hierin kondigde hij - uiteraard met veel bombarie - aan dat hij zaken die de politie heeft laten liggen of niet opgelost heeft, zal aanpakken. Om vervolgens zaken te presenteren die allemaal civielrechtelijk van aard zijn en waarin de politie dus helemaal geen opsporingsbevoegdheid heeft. Voor wie het niet weet, er bestaan grofweg twee soorten recht: Publiekrecht en Privaatrecht. Er zijn er nog wel meer, maar die laten we voor het gemak even buiten beschouwing. Het private recht regelt rechtsregels tussen burgers onderling. De overheid heeft hier alleen zeggenschap in als het fout gaat. Je kunt dan denken aan koop en verkoop, huwelijk en echtscheiding en eigendomsrecht. Het publiekrecht regelt verhoudingen tussen de burgers en de staat en haar organen. Strafrecht is een voorbeeld van publiekrecht. Stegeman claimt in zijn programma dat de politie nalatig is geweest in bijvoorbeeld een oplichtingszaak. Laten we een koop/verkoop situatie nemen. Iemand koopt iets, de winkel levert en de klant betaalt niet. Dat is in eerste aanleg een civiel geschil, waar de politie niets aan kan doen. Dat klinkt misschien oneerlijk, maar dat is de wet. Stegeman echter, presenteert deze en al die andere zaken als een nalatige overheid die niets voor haar burgers doet. En dat vind ik onrechtvaardig. Ik heb hem op Twitter uitgenodigd voor een discussie hierover, maar daar wilde hij niet aan meedoen. Begrijp me niet verkeerd: als de politie of welk overheidsorgaan iets fout doet, moet zij daarop aanspreekbaar zijn. Van fouten kun je leren. Maar schotel het publiek geen zaken voor omdat ze toch niet beter weten. Dan schudt iedereen zijn hoofd en mompelt "stelletje luie zakken bij de politie" terwijl wij er niets aan kunnen doen. Een ander voorbeeld is het programma Gestalkt. Dat handelt, hoe kan het ook anders, over stalking. Het wetboek van strafrecht noemt het 'belaging' en spreekt van een stelselmatige inbreuk in andermans leven. Met andere woorden, stalking is niet iets wat één, twee of vier weken duurt, maar soms maanden en jaren kan aanhouden. En de rechtsgeleerden zijn het er niet over eens hoe lang 'stelselmatig' dan precies is. Dat wordt van geval tot geval bekeken. Dat betekent dus ook, dat een aangifte van stalking, een aangrijpend delict voor de benadeelde en vaak ook voor de familie, een langdurig proces is en dat de dader lange tijd ongestraft zijn gang kan gaan. Niet omdat de politie dat wil, maar omdat als er te snel ingegrepen wordt, de kans op een veroordeling zeer klein is. Ik ken zaken van mensen die bestookt werden met honderden Sms'jes per dag en waarbij stalking toch niet bewezen werd v erklaard. Het is goed dat het bestaan van stalking voor het voetlicht wordt gebracht hoor. Maar besef dat het niet opgelost is ineen half uurtje emo-TV. Een goede vorm van stalking overigens, wordt wel door de politie uitgevoerd. Wij stalken namelijk bekende woninginbrekers en overvallers. We controleren ze, noteren bijzonderheden over henzelf en degenen met wie ze omgaan en leggen alles vast, om de kans dat ze opnieuw in de fout gaan, zo klein mogelijk te houden. En dat werkt. Zie je wel, toch nog iets dat werkt.